Cechą mieszka włosowego jest jego wielokrotna zdolność aktywacyjna z wieloletnim cyklem wzrostu., cyklem inwolucji i cyklem spoczynku. Struktura mieszka włosowego to element skóry właściwej i naskórka. Źródłem cyklu włosa jest skóra. Cykl włosa nie jest zsynchronizowany, ponieważ przy ich modyfikacji wzrostu bierze udział szereg czynników zewnątrz i wewnątrzustrojowych.
Każdy mieszek włosowy przechodzi kolejne okresy
- Anagen odpowiada okresowi wzrostu 2-7 lat
- Katagen dotyczy 2 tyg. ( okres zahamowania i inwolucji
- Telogen to ostatnia faza dotyczy spoczynku i wypadania 2-4 mc
Prawidłowy trichogram wg. Kostaneckiego
- anageny pon. 60% ( średnio 70- 80 % )
- katageny pon. 3 % ( wzrost – łysienie telogenowe )
- tegoleny pon. 30 % ( wzrost – łysienie telogenowe )
- dystroficzne pon. 3 % ( wzrost – łysienie anagenowe na pewnym odcinku korzeń włosa ulega przewężeniu i ułamaniu
- dysplastyczne pon. 10 % ( włosy cienkie pozbawione osłonek )
Czynniki wpływające na prawidłowy cykl włosa
- geny
- cytokiny
- neuropeptydy i zakończenia nerwowe okołomieszkowe
- hormony ( hormon tarczycy, androgeny, estrogeny )
Czynniki wzrostu i ich rola
- TGF alpha
- EGF ( naskórkowy czynnik wzrostu )
- IGF-1 ( insulinopodobny czynnik wzrostu )
- KGF ( czynnik wzrostowy keratynocytów )
Zaburzenie cyklu włosowego może nastąpić w każdej fazie przebiegając wg :
1. Łysienie typu androgenowego przedwczesne, gwałtowne zakończenie fazy wzrostu włosa ( zahamowanie mitoz macierzy, zahamowanie wzrostu i zcieńczenie korzenia włosa )
Od momentu zaistnienia szkodliwych czynników do wypadnięcia włosa dochodzi między kilkoma, a nawet kilkunastoma dniami.
Przyczyna
- zatrucia
- chemioterapia, cytostatyki
- ciężkie choroby infekcyjne
- RTG terapia
2. Łysienie typu telogenowego dochodzi po 2-4 miesiącach od działania czynnika szkodliwego, polega na przejściu większej liczby włosów w fazę inwolucji i spoczynku.
Nieprawidłowość stwierdzona zarówno w okresie nadczynności tarczycy ( wzrost ilości włosów dystroficznych i dysplastycznych, oraz włosów telogenowych ) jak i niedoczynności tarczycy ( wzrost ilości włosów dystroficznych, dysplastycznych i telogenowych. Stwierdzone zmiany strukturalne włosów powodując ich łamliwość. W okresie eutyrozy zmiany były mniej nasilone ( wzrost ilości włosów telogenowych ).